BREEAM-norm

Keurmerk
DEMI MORE heeft gewerkt aan de ontwikkeling van een keurmerk voor historische en monumentale gebouwen voor het Nederlandse en Belgische grondgebied. Onderzocht werd in hoeverre BREEAM, de meest gebruikte methode om de duurzaamheid van gebouwen te beoordelen, hiervoor geschikt is. Hiertoe is intensief samengewerkt met de Dutch Green Building Council (DGBC).

Rekening houden met beperkingen
Met de beperkingen van niet-monumentale gebouwen, maar wel historische gebouwen, wordt in de BREEAM-methodiek voor Nederland al rekening gehouden. Dat wil zeggen dat de standaardeisen in de BREEAM-methodiek al zo zijn geformuleerd dat er rekening wordt gehouden met de beperkingen in geval van renovatie ten opzichte van nieuwbouw. In de nieuwe internationale richtlijn BREEAM International Refurbishment en Fit-Out (BREEAM International RFO) zijn al specifieke richtlijnen en criteria voor monumenten opgenomen die mogelijk toepasbaar zijn in de Nederlandse situatie.

BREEAM NL
In eerste instantie werd er een geschiktheidsanalyse uitgevoerd om te bepalen in welke mate de vertaalde BREEAM RFO aansluit op monumentale gebouwen en de Nederlandse bouwpraktijk. Belangrijkste conclusie was dat deze norm geschikt te maken is voor de Nederlandse markt. In samenwerking met de DGBC is in 2019 het onderdeel Energie in deze norm uitgewerkt vanuit het DEMI MORE-project. Download hier het Rapport van DGBC.

Geen BREEAM BE, wel een leidraad in het conservatieproces
Wat de Belgische versie van de BREEAM RFO betreft, werd de firma Daidalos-Peutz aangesteld om te onderzoeken hoe de BREEAM Refurbishment and Fit-Out (RFO) methodiek kan worden toegepast om renovaties van erfgoed naar duurzaamheid te beoordelen voor de drie Belgische landsdelen.

Dit onderzoek resulteerde in een code van goede praktijk voor restauratie. Via de DGBC zou deze tekst worden voorgesteld aan de BRE. De bedoeling was dat deze tekst als uitbreiding aan het BREEAM RFO 2015 schema aan BRE zou worden voorgesteld, voor de toepassing op erfgoed in de drie Belgische landsdelen.

Bij het overleg dat het DGBC had met BRE bleek dat BRE niet geneigd was om toevoegingen te aanvaarden op hun schema. Er werd dan ook beslist om de code van goede praktijk uit te breiden en als een op zich staand document te gaan gebruiken. Dit resulteerde in de tekst: “een geïntegreerde aanpak van het conservatieproces”.

De tekst is gebaseerd op een aantal normen rond erfgoed en duurzaamheid, en werd geschreven met toepassing op de drie Belgische landsdelen. De tekst werd geëvalueerd aan de hand van twee workshops waarop een selectie aan deskundigen van de drie landsdelen uitgenodigd waren: een workshop op 28/05 over erfgoed en een workshop op 19/11 over beleid. Tijdens deze workshops werden voordrachten gehouden over de rol van duurzaamheidsmeters in erfgoed, concrete toepassingen op projecten,…

Op de workshops werd telkens een groepsdiscussie gevoerd, aan de hand van vooraf gestelde vragen. De resultaten van deze discussies werden verwerkt in de tekst.

Aangezien de piste verlaten werd om deze aanpak te verwerken in het BREEAM handboek, werd er op zoek gegaan naar alternatieve opties. De volgende mogelijkheden stellen zich:

– De integratie in de reeds bestaande duurzaamheidsmeter van de Vlaamse overheid (de GRO meter). Hiervoor werd een voorstel gedaan voor de integratie van drie topics in deze meter, doorheen het volgend jaar zal de haalbaarheid hiervan worden onderzocht aan de hand van een aantal testcases.

– De tekst werd voorgesteld op de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen. Er wordt bekeken of deze tekst een basis kan vormen voor de indiening van erfgoedkundige renovatieprojecten ter evaluatie.

– De tekst werd aan het Waalse agentschap voor erfgoed (AWaP) voorgelegd. Dit agentschap verklaart geïnteresseerd te zijn in deze tekst en onderzoekt hoe ze deze tekst verder kunnen gebruiken.

– Van de tekst werd een visuele tool gemaakt, met oog op de toepasbaarheid binnen kleinere projecten. Deze aanpak is voorgesteld aan de organisatie Homegrade, die o.a. particuliere erfgoedkundige bouwprojecten begeleidt.

In al deze stappen werd gefocust op de duurzaamheidsaspecten specifiek voor erfgoed. Gemeend wordt dat er zo voor elk landsdeel een volgende stap gevonden werd om de tekst “een geïntegreerde aanpak van het conservatieproces” een plaats te geven in een ontwerpproces dat de aspecten van breedgedragen duurzaamheidsaspecten integreert.

De tekst en de visuele tool voor de drie Belgische landsdelen kunnen hier geraadpleegd worden:

– Nederlandstalige tekstversie en visuele tool

– Franstalige tekstversie en visuele tool